Asma Fidanı, kimi bölgelerde bağ ile bazı bölgelerde ise üzüm fidanı olarak adlandırılan bu fidanlar yurdumuzda neredeyse her yerinde çok rahat bir şekilde yetiştirildiğini söyleyebiliriz. Ayrıca dilerseniz bu asma fidanlarını ya da üzüm fidanlarını çardak biçiminde yapabilirsiniz. Bunun dışında asma fidanının sarmaşık bir şekilde de istediğiniz bir yere ve yöne doğru da dallarını götürmek suretiyle şekil verebilirsiniz.
Aşılı bir şekilde gerçekleştirilen bu asma fidanın dikim işlemi ise şöyle yapılmaktadır:
Toprak hazırlığı
İstenilen bağ oluşturulmadan hemen önce eğer şart ise arazi tasfiye edilmesi gerekebilir. Tabanında bulunan suyun yüksek olması sebebiyle kesinlikle drenaj önlemleri alınması gerekmektedir. Bu zaman dilimi içerisinde ise toprak analizi neticesinde de tavsiye edilen düzeyde taban gübresi denilen ve içerisinde fosfor ve potasyum barındıran gübreden verilmesi gerekmektedir. Uygun şartlar doğrultusunda belirlenmiş olan sıra araları ile sıra üzerinde yer alan mesafeler doğrultusunda asma fidanlarının dikilecek olan kısımları işaret konularak toprağın tavlı olan ve iklim koşullarına uygun olan devrede dikim çukurları oluşturulması ve yaklaşık olarak 30 cm genişlikle 40 cm derinlik olacak bir biçimde bel küreği ya da traktör burgusu yardımıyla açılması gerekir. Arazinin hazırlanması esnasında taban gübreleme işlemi gerçekleşmemiş ise dikim çukurlarının dip kısımlarına yanmış ve dezenfekte edilmiş olan çiftlik gübresi konulması gerekmektedir.
Dikim zamanın belirlenmesi
Açık olan köklü aşılı asma fidanı için hava durumuna göre geç olan sonbahar ya da erken bir ilkbaharda dikilebileceğini söyleyebiliriz. Kışların oldukça soğuk geçtiği yerlerde, toprağın iyice ısınıp tava gelmesinden hemen sonra ilkbahar dikimi; kışların ılıman olduğu yerlerde ise yaprak dökümünün yaşandığını andan hemen sonra sonbahar dikimlerinin gerçekleştirilmesi önerilmektedir.
Asma Fidan dikime nasıl yapılır?
Fidanların kök kısımları dikimden hemen önce 1 gün boyunca kesinlikle su içinde bekletilmesi gerekmektedir. Fidanların gövde bölümünden ayrılan kök kısımları tamamen temizlenmesi gerekir. Ardından da fidanların dip kökleri de 5-10 cm uzunluğuna yakın kesilmelidir. En kuvvetli ve de dik gelişen sürgün yaklaşık 2-3 göz üzerinden kesilmeli diğerleri ise dip kısımlarından kesilmesi gerekmektedir. Dikime hazır bir durum alan fidanları dikilme işlemi gerçekleşinceye kadar nemli bir çuval yardımı ile ya da su içinde bekletilmesi şarttır.
Asma fidanı dikimi sonrası Bakım işlemleri
Aşılı halde bulunan fidanların üst kısmı kümbet yapılmak suretiyle örtüldüğü için aşı kısmında boğaz kökleri oluşur. Bu köklerde ilkbahar sonunda kümbetler açılması suretiyle temizlenir ve aşı yerleri ise tekrardan nemli toprakla örtülür. Eğer boğaz kökleri iyi bir şekilde temizlenmez ise geçen zaman itibariyle aşıyı atacağından ötürü ilk 1-2 sene dipleri açılarak boğaz kısmında bulunan kökleri temizlenmelidir. Aşılı olan fidanların sürgünleri ise 20-30 cm civarında olduğundan yanları dikilmiş bir halde bulunan hereklere bağlanması tavsiye edilir.
Asma fidanı hakkında dikkat edilmesi gereken bazı hususlar
- Asma fidanı satın alınmadan hemen önce mutlaka toprak analizleri yapılara duruma göre en uygun anaçlar belirlenmesi gerekmektedir.
- Fidanların büyüyeceği alanın iklim ve toprak şartlarına uygun bir üzüm türleri olmasına da özen gösterilmesi gerekir.
- Dikilen fidanların hastalıklardan ari olan, sağlıklı ve ismi doğru bir şekilde yazılmış olanları tercih edilmesi gerekir. Özellikle de sertifikası bulunmayan fidanlara itibar edilmemesi gerekir.
- Dikilecek olan fidanların mutlaka güvenilir ve kaliteli fidan üretimi yapan kişi ya da kuruluşlar tarafından temin edilmesi önemli bir husustur.
- Para karşılığında satın alınan bu fidanların dikim işlemi hemen gerçekleşmeyecekse genellikle aşırı soğuk, gölge ve rüzgâr almayan bir yerde ve eğik bir durumda yarısına kadar nemli olan topraklarla örtülmek suretiyle muhafaza edilmesi gerekmektedir.
- Dikim işlemi yapılırken iklim şartları uygun olan ve toprak bakımından mutlaka tavında olma durumu söz konusudur. Aksi halde üzüm yetiştirmek mümkün olmayabilir.
- Dikim yapılacak olan arazi çamurlu bir durumdayken ve donlu geçen günlerde fidan dikimi kesinlikle yapılmaması gerekir.
- Dikilecek olan asma fidanlarının göz kısımları uyanmadan bir an önce ve kesinlikle geç kalınmadan dikilmesi önemli bir ayrıntıdır.
- Ağır bünyeli ve killi olan tarım arazilerinde kümbet dışarıdan getirilmesi gereken kum ya da hafif bünyeli olan toprak sayesinde yapılması gerekmektedir.
