Eşek Zeytin Fidanı, Yunanistan'ın güneyindeki Kalamata yöresine özgü bir çeşittir. Farklı yörelerde Palamut Zeytin, Kalamata, Teke veya Tekir, Çelebi olarak da adlandırılır. En iri salamuralık zeytindir. Meyveleri ve çekirdeği çok iridir. Yaklaşık %20 oranında yağ içerir. Meyve eti sert olduğundan beklemeye dayanıklıdır. Taneleri çok iridir.
Son yıllarda iri zeytin talebinin artması nedeniyle yeşil sofralık olarak değerlendirilmeye başlanmıştır. Ülkemizde eşek zeytini olarak bilinir.
Eşek Zeytin Fidanı Karasal iklim bölgeleri hariç diğer iklimlerde yetiştirilmeye uygundur. Sofralık siyah, yeşil salamura veya çizik yeşil zeytin olarak tüketilir.
Eşek zeytini fidanı iklim ve toprak istekleri
Eşek zeytin fidanı için en uygun iklim, Akdeniz iklimidir. Yıllık 400-800 mm yağış alan yerler zeytin yetiştiriciliği için uygundur. Eşek zeytin fidanı toprak konusunda pek seçici olmayıp daha ziyade kalkerli-kumlu, derin ve besin maddelerince zengin toprakları sever.
Coğrafi Dağılımı: Eşek zeytin fidanı yetiştiriciliğinin en yoğun olduğu bölgeler Balıkesir, Aydın, Muğla Antalya, Mersin, Adana, Gaziantep, Şanlıurfa illerimiz olmak üzere ülkemizin birçok bölgesinde dikimi ciddi derecede çoğalmıştır.
Dikim Mesafesi: Eşek zeytin fidanı bahçesi kurulurken dikim aralığı düz araziler için 6×6 veya 7×7 şeklinde olması uygundur.
Sulama: Eşek zeytin fidanı genellikle sulanmaz ancak eğer sulama imkânı varsa ürünü artırmak ve kaliteli ürün elde etmek için sulanmalıdır.
Ürün ve yağ miktarını ile kalitesini artırmak için sulanması gereken hassas dönemler, çiçeklenme öncesi ve sonrası meyve oluştuğu zaman ve meyvenin renk değişimi devresidir.
Budama: Eşek zeytin fidanı budamada önemli olan her yaşta yaprak/kök ve yaprak/odun dengesini optimum düzeyde tutmaktır.
Mahsul budaması: Mahsul budamasından amaç, taç içerisindeki ışıklanmayı artırarak ağacın verimli periyodunu maksimum düzeyde tutmaktır.
Şekil budaması: Fidan dikildikten sonraki ilk 2 yılda hiçbir budama yapılmaz. 3. Yıldan itibaren 60-100 cm yüksekte 3-4 dal bırakılarak şekillendirilir.
Gençleştirme budaması: Ağaç yaşının ilerlemesiyle ürün kalitesi düşer ve alternansı artar. Önce ana dallardan birisi gövde ile bağlantısının birkaç cm üzerinden budanır. Bu bölgeden kuvvetli sürgünler çıkar. Eşek zeytin fidanı budandıktan sonra kesilen yerlere katran sürülmeli ve ağaçlara bordo bulamacı veya bakırlı preparatlarla ilaçlanmalıdır.
