Asma Üzüm Fidanı

Asma üzüm fidanı, kışın -40 dereceye kadar dayanabilirler. Bu sebeple meyveler içinde yetişme alanı geniş olan türdür. Asma üzüm üretiminde başta Ege Bölgesi gelir. Daha sonra Güneydoğu Anadolu ve İç Anadolu bölgeleri gelmektedir. Türkiye kuru üzüm üretiminde birinci gelmekte ve üzüm ihracatı yapmaktadır. En az üretim Karadeniz'de sağlanmaktadır.

Asma üzüm fidanı, kökleri derine giden bir bitki çeşididir. Bu nedenle yumuşak dokulu topraklardan hoşlanır. Bağların yazlar kurak veya az yağışlı yerlerde iyi geliştiği için bağ toprağının derin ve su tutma kapasitesinin yüksek olması gerekir. Asma üzüm fidanının toprak yapısı fidan köklerine gelişmesine müsait olduktan sonra fakir topraklarda bile yetişmektedir. Yerli asma üzüm fidanları kendi kökleri üzerinde yetiştirildiğinde topraktaki kirece karşı dayanıklıdırlar. Ancak Amerikan asma anacının kullanılması ile toprak seçimlerine dikkat edilmelidir. Ülkemizde, suyu geçirir olmak şartı ile killi topraklar çok verimlidir ve bağcılığa elverişli topraklardır.

Asmanın ekonomik ömür süresi bakım koşullarına göre değişmekle birlikte 40 yıl ve üzerindedir. Bundan dolayı, ömrü bitinceye kadar fidan dikildiği yerde kalmalı ve tesisinde çok titiz davranılmalıdır. İyi hazırlanamayan tesis yerinde bağ iyi gelişemez, verimi az ve ömrü kısa olur. Yeni kurulacak bağ yeri, hiç işlenmeyen bir bağ üzerine kurulacak ise alan iyi bir şekilde işlenmelidir. Eğer eski bir bağ alanı ise toprağı birkaç yıl dinlendirerek bol yeşil gübre ile gübrelenmelidir.

Asmanın köklerinin derine gitmesi ve iyi gelişmesi toprak içindeki gelişmesine bağlıdır. Yani gelişme toprağın yapısı ile alakalıdır. Tınlı kumlu topraklarda kökler çok derine iner. Sert yapısı olan toprakların ise köklerin derine gitmesi sınırlıdır. Bu tür toprakların kirizma yapılması zorunludur. Özellikle yeni bir bağcılıkta kirizma işine daha çok önem vermek gereklidir. Çünkü yeni bağcılıkta kullanılan Amerikan asma anaçlarının kökleri, aşırı kuvvetli ve süratli büyüdüğü için toprağın süzek ve gevşek olması lazımdır. Asmaların gelişme göstermemesi ve bazı bağların zamanından önce kuruması, kirizmanın yapılmaması ya da yüzey yapılmasından ileri gelmektedir.

Sonbaharda kirizma yapılan arazi ilkbaharda düzeltildikten sonra, makine ya da hayvan gücü ile işlenebilecek aralıklar ve çukurluklar açılır. Bölgemizin iklimi sıcak olduğundan güneş ışınlarının zararlarını azaltmak için sıralama doğu batı yönünde yapılmalıdır ve meyilli arazilerde dik olmalıdır. İşaretlenen yerlere iki kürek derinliğinde, bir kürek derinliğinde çukur açılır. Çukur açmak makine ile yapılması daha avantajlıdır. Çukurların dip kısımlarına yanmış çiftlik gübresi konularak ince topraklarla karıştırılmalıdır. Dikim için üzüm fidanında budama yapılır. Yan ve boğaz köklerinin hepsini, dip köklerin ise 10 cm üzerinden çevresi kesilir. Oluşan sürgünlerin en kuvvetlisi bırakılır. Ardından budaması yapılan köklü çubuk ya da aşılı köklü topraklı fidan, açılan çukurun tam ortasına gelecek biçimde konulur. Fidanın gövde kısmi en az 10-15 cm toprak üzerinde kalacak şekilde olmalıdır. Açılan çukurlara 10 cm'ye kadar toprak attıktan sonra asma üzüm fidanı hava almayacak şekilde sıkıştırılmalıdır. Daha sonra asma üzüm fidanına can suyu verilerek, fidanın yerini belli etmek için yanlarına bir herek dikilir.